Doğumsal Tortikollis
- Kübra Karaboğa
- 17 Mar
- 3 dakikada okunur
Doğumsal tortikollis, bebeklerde doğumdan sonra fark edilen ve boyun kaslarında bir gerilme veya hasar sonucu gelişen bir durumdur. Genellikle sternocleidomastoid kasının (SCM) kısalığı ya da kasın içinde kanama olması nedeniyle başın bir yöne doğru eğilmesine neden olur. Bu durum, bebeklerin başlarını sürekli aynı yönde tutmalarına ve boyun hareketliliğinde kısıtlamalar yaşamasına yol açar.
Doğumsal Tortikollisin Nedenleri
Doğumsal tortikollisin kesin nedeni hala tam olarak bilinmemekle birlikte, birkaç faktör bu duruma neden olabilir:
Doğum Travması: Doğum sırasında bebeklerin boynu sıkışabilir veya aşırı gerilebilir, bu da sternocleidomastoid kasının zarar görmesine yol açabilir. Özellikle vakumla doğum veya zor doğumda bu durum daha sık görülür.
Kas Zayıflığı: Bebeğin boyun kaslarının yeterince güçlü olmaması da tortikollise yol açabilir. Bu durum genellikle doğuştan gelen bir kas zayıflığından kaynaklanır.
İç Kanama: Doğum sırasında kasın içinde küçük kanamalar meydana gelebilir. Bu kanamalar kasın sertleşmesine ve kısalmasına yol açabilir.
Bebek Pozisyonu: Gebelik sürecinde bebeğin rahim içinde aldığı pozisyon da tortikollis riskini artırabilir. Eğer bebek başı bir yöne eğilmiş bir şekilde doğarsa, boyun kaslarında gerilme yaşanabilir.
Doğumsal Tortikollisin Belirtileri
Doğumsal tortikollis genellikle doğumdan sonraki ilk birkaç hafta içinde belirginleşir. Aşağıdaki belirtiler, doğumsal tortikollisi gösterebilir:
• Başın Bir Yöne Eğilmesi: Bebek, başını sürekli bir yöne eğerek tutar. Bu eğilme, genellikle sağa veya sola doğru olur.
• Boyunda Sertlik veya Hareket Kısıtlılığı: Bebeğin boynu belirli bir yönde sertleşir ve bu yönde sınırlı hareket eder.
• Kas Kütlesinin Palpasyonu: Boyun bölgesinde sternocleidomastoid kasının içinde belirgin bir kitle veya sertlik hissedilebilir.
• Asimetrik Yüz İfadesi: Bebeğin yüzü, başını eğdiği yönde asimetrik hale gelebilir.
• Gözde Anormallikler: Boyun kasındaki gerilme göz kapaklarında farklılıklar yaratabilir.
Doğumsal Tortikollisin Tedavisi
Doğumsal tortikollis tedavisinde erken müdahale çok önemlidir. Erken tedavi, bebeklerin boyun hareketliliğini geri kazanmasına, kasların esnekliğini artırmasına ve daha kalıcı sorunların önlenmesine yardımcı olabilir. Tedavi seçenekleri şunlardır:
1. Fizyoterapi ve Egzersizler
Fizyoterapi, doğumsal tortikollis tedavisindeki en temel yaklaşımdır. Erken dönemde uygulanan uygun egzersizler, kas kısalığının giderilmesine ve başın doğal pozisyona gelmesine yardımcı olabilir. Bu egzersizler genellikle şu şekilde olabilir:
• Boyun Esnetme Egzersizleri: Başın, boyun kaslarını gererek, eğildiği yönün tam tersine hareket ettirilmesi sağlanır. Bu, kasın esnemesini ve güçlenmesini destekler.
• Aktif Baş Hareketleri: Bebeğin başını her iki yönde hareket ettirmeyi teşvik eden egzersizler yapılır.
• Pozisyonlama: Bebeğin uyurken ve uyanıkken farklı pozisyonlarda tutulması, kasların her iki yönde de çalışmasına yardımcı olur.
Fizyoterapistler, ebeveynlere de evde yapabilecekleri egzersizler hakkında bilgi verir. Ayrıca, başın doğru yönde tutulması için bebeklere yönlendirme yapılabilir.
2. Ergonomik Desteğin Sağlanması
Bebeğin her zaman başını doğru pozisyonda tutmasını sağlamak için bazı stratejiler önerilebilir. Örneğin:
• Yastık ve Destek Kullanımı: Bebeğin başını doğru pozisyonda tutmak için özel bebek yastıkları kullanılabilir.
• Uyku Pozisyonu: Bebek sırt üstü uyutulurken, başını her iki yöne de dönmesi için uyandırılabilir.
3. Cerrahi Müdahale
Çoğu doğumsal tortikollis vakası, fizyoterapi ile düzelir. Ancak bazı durumlarda, eğer tedaviye yanıt alınamazsa ve kasın ciddi şekilde kısaldığı durumlar varsa, cerrahi müdahale gerekebilir. Bu genellikle 12 aydan sonra, kasın kısalığını düzeltmek amacıyla yapılır. Ancak cerrahi müdahale nadiren gereklidir.
4. Botoks Enjeksiyonları
Bazı durumlarda, sternocleidomastoid kasındaki aşırı gerginliği azaltmak için botoks enjeksiyonları yapılabilir. Bu tedavi, kasın gevşemesine yardımcı olur ve fiziksel terapi sürecinin etkinliğini artırabilir.
Doğumsal tortikollis, erken tedavi ile başarıyla yönetilebilen bir durumdur. Fizyoterapi, doğru pozisyonlama ve kas germe egzersizleri ile çoğu bebek, normal boyun hareketliliğine kavuşur ve kalıcı etkiler yaşanmaz. Eğer doğumsal tortikollis belirtileri gözlemlenirse, hemen bir fizyoterapiste başvurmak, tedavi sürecinin başarıyla ilerlemesine yardımcı olur.
Bebeğin erken dönemde tedavi edilmesi, ilerleyen yaşlarda baş ve boyun postürünün düzgün olmasını sağlar, kas zayıflıkları ve asimetri gibi kalıcı problemlerin önüne geçer.
